YAHOO!

33

YAHOO!

Công cụ tìm kiếm trực tuyến đầu tiên trên thế giới

• Người sáng lập:                     David Filo và Jerry Yang 
• Logo:

• Vị trí trong nền kinh tế mỹ:    Hạng 357 (Fortune 500 – năm 2007)

• Nét đặc trưng:                       Công cụ tìm kiếm trên mạng đầu tiên, và 

                                                  Hiện nay là cổng thông tin Internet 

                                                  sinh lời  nhiều nhất

• Sản phẩm chính:                   Cơ sở dữ liệu, dịch vụ tán gẫu trực 

                                                 tuyến,mua sắm, dịch vụ cộng đồng

• Doanh thu:                             6,4 tỉ đô-la (2007)
• Lợi nhuận:                             751 triệu đô-la (2007)
• Số nhân viên:                         2.711 người
• Đối thủ chính:                       Google, America Online, Lycos,Microsotf
• Chủ tịch kiêm CEO:              Timothy Koogle
• Trụ sở chính:                         Santa Clara, California
• Năm thành lập:                      1994
• Website:                                 www.yahoo.com

    Thời mạng Internet còn sơ khai nhưng mới lạ, chuyên gây bao

khó khăn cho những kẻ mới biết võ vẽ về mạng toàn cầu (nhưng hacker

thị đủ thông minh để dễ dàng qua mặt cổng truy cập), chỉ có một cách

để  vượt qua vùng đất vừa mênh mông vừa bí ẩn này: Yahoo!(1). 

Biệt danh mang đầy tính cảm thán lạ  thường này đã  nhanh chóng được

dùng để chỉ “công cụ tìm kiếm” đầu tiên trên mạng. Đó là một cơ sở dữ

liệu trực tuyến đơn giản nhưng thỏa mãn nhu cầu truy cập web của mọi

người, có hoặc không có nhiều kinh nghiệm, một cách rất nghệ thuật.

Thực vậy, Yahoo! có thể dễ dàng nhận diện một trang web bất kỳ – hoặc

một địa chỉ xác định – và liên kết với trang đó ngay lập tức chỉ bằng

một cái click chuột đơn giản. Nghe có vẻ là chuyện bình thường ngày

nay, nhưng vào giữa những năm 1990, điều đó thật kỳ diệu.

       Đáp ứng được nhu cầu to lớn của cộng đồng cư dân mạng, Yahoo!

nhanh chóng cất cánh bay lên. Công ty phát triển từ một căn phòng

ký túc xá vào năm 1994, thành tập đoàn năm 1995, và bán trái phiếu

đầu tiên ra công chúng năm 1996. Các văn phòng khu vực và bộ phận

chuyên đề, như hướng dẫn cho trẻ em, thường xuyên được bổ sung

vào. Theo sau đó là các dịch vụ tiện ích khách hàng, bao gồm tin tức

thời sự, thể thao, kinh tế, thư điện tử cùng các dịch vụ trực tuyến tổng

hợp, phòng chat (2) và  bảng tin nhắn. Các hợp đồng thanh toán trên

Yahoo! đủ giúp họ trang trải tất cả chi phí hoạt động, lượng thông tin

ngày càng tăng giúp họ thu lãi lớn và trở thành một công ty nổi bật

trong lĩnh vực của mình.

       Ngày nay, Yahoo! là một trong những địa chỉ đáng tin cậy nhất

trên mạng Internet. Các nhà  sáng lập Jerry Yang và  David Filo mỗi

người có khoảng 7,5 tỉ đô-la từ tiền đầu tư. Công ty, nơi họ vẫn còn

đang nắm giữ các vị trí chủ chốt, giờ đây được gọi là “tập đoàn truyền

thông, thương mại, thông tin liên lạc toàn cầu”. Từ  trụ  sở  chính ở

California cho tới các văn phòng ở châu Âu, khu vực châu AÁ-Thái Bình

 Dương, Mỹ La-tinh, và Canada, công ty đã phục vụ gần 50 triệu khách

hàng mỗi tháng và ký hợp đồng với khoảng 5.200 nhà quảng cáo và

các đối tác, những người chi trả các hóa đơn... và làm giàu cho họ. 

      Bước sang năm 2000, Yahoo! khó  có  thể  duy trì được vị trí của

mình giữa những đối thủ tầm cỡ như Google, AOL và Microsoft. Tuy

nhiên, dù sự lớn mạnh và hiệu quả của Yahoo! đến mức nào đi nữa thị

trang web này vẫn do con người vận hành bằng sự logic và những công

nghệ tiên tiến nhất.

***

       Jerry Yang sinh tại Đài Loan năm 1968, định cư tại Mỹ 10 năm sau

đó và là một trong những người nhập cư hợp pháp đầu tiên sau khi quan

hệ  ngoại giao giữa Hoa Kỳ  và  Trung Quốc được tái lập.

Jerry Yang (giữa

      Ông sống cùng mẹ, một giáo sư đại học, và người em trai tại San Jose.

Mặc dù bọn trẻ lúc đầu gặp bất lợi về ngôn ngữ, nhưng ngay từ khi

mới đến họ đã vượt trội về môn toán và không lâu sau thị thông thạo

tiếng Anh. Khi Yang tốt nghiệp trung học, ông đang là  trưởng lớp,

đồng thời là  chủ  tịch hội học sinh. Ông nhận được học bổng ở

Stanford, nơi chỉ trong vòng bốn năm ông lấy cả  bằng cử  nhân và

thạc sĩ khoa học.  

      David Filo, lớn hơn Yang hai tuổi, sinh trưởng tại Louisiana, học và

lấy bằng cử  nhân ở  Tulane. Hai người gặp nhau năm 1989 khi Filo

chuyển tới Palo Alto để theo học trường Stanford. Cũng như Yang, ông

nhận được bằng tiến sĩ khoa học điện tử. Nhận thấy cố cùng niềm đam

mê thể thao, cũng như một vài thú vui về kỹ thuật, cả hai trở nên thân

 thiết ba năm sau đó trong một khóa học trao đổi sinh viên sáu tháng ở

Nhật Bản. Khi họ trở về, ký túc xá đang ồn ào về việc xuất hiện của hệ

thống World Wide Web (mạng toàn cầu) mới cũng như trình ứng dụng

phần mềm cố tên gọi là Mosaic cho phép truy cập vào dữ liệu máy tính

gần như không giới hạn. Yang và Filo lập tức say mê điều mới mẻ này

và quyết định họ phải làm gì đó trong lĩnh vực này.

      Nỗ lực đầu tiên của họ là kết hợp Mosaic với một phần mềm do

họ chế tạo để tổng hợp, thống kê, phân loại dữ liệu về các tuyển thủ

trong Liên đoàn bóng rổ quốc gia (NBA(1)). Yang cũng thiết kế một số

website, bao gồm cả một trang chuyên về võ sumo. Sau khoảng một

năm, cả hai nhận ra rằng những cuộc thương lượng trên không gian

trực tuyến không ngừng phát triển này bắt đầu trở nên khó khăn. Vì

vậy, bắt đầu với một mục đích thuần túy là học tập – liên kết những

bài nghiên cứu tại các trường đại học trên toàn cầu – họ đã thiết kế

một chương trình sắp xếp các trang web vào các thư mục thích hợp.

Địa chỉ họ thiết kế để trưng bày thành quả, lúc đầu tên là “Hướng dẫn

của Jerry đến với Mạng Toàn Cầu”, được đưa lên mạng vào tháng 4

năm 1994. Sau đó trang web của họ nhanh chóng được đổi tên thành

Yahoo!. Dựa theo truyền thuyết của công ty, đó  là  chữ  viết tắt của

cụm từ “Lại một nhà hướng dẫn có hạng không chính thức”(2). Nhiều

người khác thị nói rằng tên này được chọn vì có âm điệu  ngộ nghĩnh

và… khó lý giải. 

       Khi số lượng người sử dụng tăng lên, Yang và Filo làm việc ngày

đêm để chuyển đổi hệ thống của họ thành cơ sở dữ liệu tùy biến giúp

nhiều người có thể truy cập hơn. Lúc đầu hệ thống được đặt tại phòng

ký túc xá của hai người. Không lâu sau lượng lưu thông đã gây quá

tải cho hệ thống điện của Stanford. Cả hai phải tìm nơi để chuyển đi,

và  đầu năm 1995, nhận lời mời của đồng sáng lập Netscape

Communications – Marc Andreessen, họ  chuyển cơ sở  dữ  liệu của

mình vào một hệ thống máy tính lớn hơn đặt tại công ty của Marc gần

trụ sở chính Mountain View. Để nhấn mạnh việc Yahoo! giờ đây kinh

 doanh nghiêm túc, công ty được thành lập ngày 5 tháng 3 cùng năm.

Cùng với nhân viên thứ ba, một sinh viên có tên là Tim Brady, các

nhà  sáng lập đã  vạch ra một kế  hoạch kinh doanh và  bắt đầu tìm

kiếm nhà tài trợ.  

     Một trong những chìa khóa dẫn tới thành công của Yahoo! lúc

bấy giờ là sự kết hợp bàn tay con người vào những quá trình kỹ thuật

khác trong việc lựa chọn và sắp xếp danh sách các địa chỉ. Một yếu

tố khác là quyết định cố tầm nhìn xa của họ trong việc bỏ qua các đồ

họa phức tạp (và gây hại đến máy vi tính), ưu tiên cho các dạng text

cơ bản đơn giản (và  tải nhanh) chỉ bị chen ngang bởi các banner

quảng cáo, là nguồn chi trả các hóa đơn cho họ. Yang và Filo ngay từ

đầu đã nghĩ rằng Yahoo! không chỉ là một cơ sở dữ liệu hay một “bộ

máy tìm kiếm”, mà nó có thể trở thành một điểm dừng chính cho tất

cả người sử dụng mạng. Các nhà đầu tư cũng đồng yá với yá nghĩ này

và Yahoo! đã chi ra 1 triệu đô-la để thực hiện kế hoạch của mình. Tim

Koogle, người tốt nghiệp Stanford 15 năm trước Yang và Filo, lúc bấy

giờ  đang điều hành một công ty trị giá  400 triệu đô-la có  tên là

Intermec, đã gặp bộ đôi tại một cuộc nói chuyện vào một tối Chủ nhật

trong một quán rượu ở Mountain View và lập tức chấp nhận đề nghị

trở thành CEO của Yahoo!.

     Cả nhóm, vẫn cố định cho tới ngày hôm nay, nhanh chóng lên kế

hoạch tìm kiếm lợi nhuận cho công ty. Lúc đó không ai biết liệu một

ngành kinh doanh dựa trên quảng cáo có thể tồn tại trên mạng hay

không, nhưng họ  thử  trong khoảng thời gian ba tháng và  thấy kết

quả khả quan. Thế là họ quyết định cổ phần hóa công ty và chứng

minh rằng những gì họ  đang làm thực sự  có  thể  đạt rất nhiều lợi

nhuận. Vào ngày 11 tháng 4 năm 1996, công ty hoàn thành đợt bán

cổ phiếu đầu tiên và huy động được hơn 35 triệu đô-la tiền vốn.

     Đây là lúc Yahoo! chứng tỏ mình có thể làm được những gì. Với một

dân nhân viên khiêm tốn – như hầu hết các công ty Internet khác – họ

đã tạo ra những nét đặc trưng thu hút ngày càng nhiều người đến với

website của mình. Họ bổ sung thêm vào các hướng dẫn, tùy theo từng

 vùng, và chuyên môn hóa, định giá cổ phiếu, các tỉ số thể thao, công

thức nấu nướng, hướng dẫn mua sắm... Họ mua lại GeoCities, một công

ty cho phép tạo những trang Web cá nhân; Broadcast.com, một hãng

chuyên về công nghệ băng thông rộng cho phép Yahoo! truyền những

chương trình như FinanceVision (một chương trình bình luận tài chính

- thị trường trực tuyến trong ngày); và Online Anywhere, cho phép điện

thoại di dộng, Palm Pilot cũng như các thiết bị điện tử khác truy cập

mạng bất cứ nơi đâu. Đúng như những người sáng lập đã

dự  đoán, Yahoo! đã  thực sự  trở  thành cổng thông tin hàng đầu. 

Yahoo! Messenger, công cụ chat

trực tuyến được giới trẻ yêu thích

        Hàng tháng, có  khoảng 2/3 lượng người sử  dụng mạng internet

 click vào Yahoo!.  Họ  đã khéo léo kết hợp những mẫu quảng cáo

với sở thích cá nhân của người sử dụng mạng nói riêng và cộng đồng

 nói chung. Bằng cách đó, họ duy trì được lợi nhuận

ổn định từ quý IV năm 1996. Dù thị giá

của Yahoo! đã đạt đến con số 90 tỉ đô-la – cao hơn cả hãng Ford hay

General Motors – Chủ tịch Yang và Filo, cùng vị giám đốc điều hành

Koogle vẫn luôn thường xuyên tìm những cách thức mới hơn để duy trị

vị trí hàng đầu của công ty trong thế giới mạng. 

***

       Thiên niên kỷ  mới đem lại những thách thức mới cho Yahoo!, ít

nhất là chuyện đối thủ nặng ký America Online tuyên bố mua lại tập

đoàn liên hợp Time Warner Inc. và hình thành một tổ hợp truyền thông

giải trí lớn nhất thế  giới. Trong khi những đối thủ  trực tuyến như

Infoseek kết hợp với những công ty truyền thông lâu đời như Walt

Disney thị Yahoo! tiếp tục chiến lược bắt tay với nhiều công ty thay vì

mua hẳn một công ty lớn. Ví dụ như năm 1999, họ nâng cao khả năng

của mình bằng cách kết hợp với Kmart tạo ra BlueLight.com cung cấp

dịch vụ mua hàng trực tuyến và truy cập mạng miễn phí cho hàng triệu

người mua sắm.