LEVITT & SONS

27

LEVITT & SONS

Lewittown – Tạo nên khái niệm mới về nhà ở

 • Người sáng lập:           William và Alfred Levitt

• Logo:

• Nét đặc trưng:              Hình thành nên khu dân cư ngoại ö Mỹ thế kỷ 20
• Sản phẩm chính:          Nhà nhỏ, giá rẻ bán đại trà
• Tổng sản phẩm             Hơn 140.000 ngửi nhà trên toàn thế giới

• Trụ sở chính:               Levittown, New York
• Thời gian tồn tại:         1929 – 1968
• Giá trừ khi được bán:  92 triệu đô-la

      Năm mươi năm sau sự  chuyển mình lần đầu của vùng Long

Island một thời là nông trại khoai tây, các vùng ngoại ö đã góp phần

làm thay đổi hình ảnh của nước Mỹ. Hơn bao giờ hết, các vùng ngoại ö

nước Mỹ ngày nay có xu hướng bộc lộ những điểm mạnh yếu của mình

như bất kỳ một xã hội đương đại nào. Chúng là những trung tâm lớn

đông đúc, là những bà mẹ ông bố một mình nuôi con, là hệ thống các

trường học công lập và cả những quán bar hợp thời. 

     Công ty kinh doanh căn hộ gia đình Levitt & Sons không thể nào

nhìn ra được viễn cảnh này vào năm 1947, khi họ đưa ra một phương

cách đáp ứng hữu hiệu nhu cầu nhà ở ngày càng tăng cao tại Mỹ sau

Thế chiến II. Ba cha con nhà Lewitt chỉ đơn giản muốn đưa công ty

phát triển bất động sản đang thành công của mình theo một hướng

vươn lên những tầm cao mới. Họ  chưa từng hy vọng sẽ  tạo ra một

khái niệm quá hấp dẫn – và quá sinh lợi – đến mức có thể thay đổi

lối sống của con người.

     Nhưng đó là những gì đã thực sự diễn ra khi họ bắt đầu công việc

tại Levittown, New York - một khu dân cư hình thành nhờ các công

trình xây dựng hàng loạt mang tính cách mạng và  huyền thoại.

Chúng đem đến cho những cặp vợ  chồng trẻ  đang tràn đầy hạnh

phúc một cơ hội để mua một căn hộ xinh xắn ở vùng ngoại ô, hông

 

Một khu quy hoạch nhà ở của Lewittown ở New York những năm 1950

thoát khỏi những khu öí chuột dơ bẩn và tù túng. Vì thế, không có gì

bất ngờ khi những căn hộ trị giá 7.990 đô-la được Levitt & Sons xây

dựng trên những đường phố quy hoạch cẩn thận với những tên gọi

trữ tình như Pinetree Lane được người dân đổ xô đăng ký. Nhu cầu

không ngớt gia tăng đã dẫn tới sự ra đời của nhiều Levittown(1)

hơn ởnhững bang lân cận, cùng với vô số cuộc triển khai tương tự cho tới

ngày hôm nay trên khắp các ngõ ngách của thế giới.

***

      Năm 1941, sau khi dựng một hệ  thống 2.350 ngôi nhà bằng vốn tài trợ 

của chính phủ cho công nhân ở  Nortfolk, William Lewitt đã

nhận ra đường đi cho công ty của mình. Sáu năm sau, ông đã sẵn sàng

 để áp dụng bài học trong việc xây dựng hàng loạt những căn hộ

giá phải chăng cho các nam nữ quân nhân vừa trở về từ chiến trường.

      Levitt tìm thấy địa điểm thích hợp ở khoảng

giữa thành phố New York và các nhà máy quân

dụng đang phát triển của Long Island. Ông mua một trang trại khoai

tây rộng 1.000 mẫu Anh ở Quận Nassau gần một thị trấn sau này được

đổi tên thành Island Trees. Hơn cả lợi thế về địa điểm, chìa khóa của

thành công nằm ở cách thức ông tiến hành xây dựng. Vào thời điểm đó,

các nhà xây dựng đều hoạt động độc lập và khá chậm chạp. Đa số họ

đều xử lý riêng lẻ trực tiếp từng căn nhà, và kết quả là họ ít khi hoàn

thành hơn 4 căn/ngày. Công ty Levitt lên kế hoạch hoàn thành khoảng

40 căn/ngày. Để làm được như thế, họ thiết kế một hệ thống như dây

chuyền sản xuất trong các nhà máy, nhưng theo chiều ngược lại. Chẳng

hạn, ở Detroit (thủ phủ công nghiệp nặng như sản xuất xe hơi, luyện

cán thép,...) thị sản phẩm chuyển động còn công nhân đứng yên, còn ở

Levittown thị sản phẩm đứng yên còn công nhân chuyển động.

William Lewitt trên bịa 

Tạp chủ Time

      Để phối hợp nhịp nhàng các công đoạn xây dựng, công ty Levitt

chia toàn bộ quy trình ra làm 27 bước và giao mỗi bước cho một đội

 chuyên môn hóa. Họ thiết kế một kho vật tư trung tâm ngay tại nơi

thi công. Họ cắt giảm được chi phí tối đa bằng cách mua hẳn những

cánh rừng và xây dựng nhà máy cưa ở Oregon, thậm chí họ còn tự

làm đinh cho mình. Binh đoàn xe tải mỗi sáng lại tạt qua cung cấp

vật liệu cho những địa điểm đang thi công, nơi đội quân lao động vẫn

không ngừng lặp đi lặp lại cùng một nhiệm vụ ngày này qua ngày

khác. Họ cũng tìm vốn cho công trình của mình bằng một cách thức

không kém phần sáng tạo: mượn trước số vốn cần thiết từ các tổ chức

tín dụng, việc làm này là hết sức mới lạ lúc bấy giờ. Và họ đã đạt được

quy mô và lợi nhuận tương đương với một ngành công nghiệp khá ấn

tượng: hàng chục ngân căn nhà do họ xây dựng luôn có giá thấp hơn

khoảng 1.500 đô-la so với bất kỳ đối thủ nào cùng thời mà vẫn đạt

được lợi nhuận khoảng 1.000 đô-la/căn. 

      Để đảm bảo sự hài hòa cho những căn nhà này, ga- ra và  tầng hầm được loại

bỏ. Nhưng công ty Levitt nâng cao giá  trị cho dự  án của mình bằng hình thức khác. Họ  xây kèm theo cả

một lò sưởi hai mặt lớn mở ra cho cả  phòng khách và

nhà bếp. Họ cũng cung cấp một bộ dụng cụ nhà bếp mới tinh của hãng

G.E. và Bendix, một bộ cửa sổ phòng khách hiệu Thermopane tuyệt vời

dài gần 6 mết cho phép bạn mang cả khung cảnh đồng quê vào tận

nhà, một dân kệ bếp hợp thời, hệ thống tủ âm tường trong phòng ngủ

– và tất cả những tiện nghi chất lượng khác mà hầu hết những người

chủ gia đình trẻ thời ấy không hy vọng có thể mua được ở bất kỳ nơi

nào khác với giá như vậy. 

Levittown ngày trước

       17.447 căn nhà của họ có khuôn viên rộng 18 x 30 mết với phòng

khách, nhà bếp, 2 phòng ngủ, và một gác xép có thể mở rộng. Kiểu nhà

về sau trở nên thịnh hành ở California này lúc ấy đã bắt đầu thay đổi

xã hội bằng cách đưa khoảng không gian ngoài trời từ phía trước cửa

ra thành sân sau cá  nhân. Levitt cũng góp phần thêm vào cơn sốt ý

tưởng cách tên của mình sáng kiến đưa nhà bếp từ vị trí truyền thống

ở phía sau ra ngay vị trí trung tâm ở phía trước. Họ làm thế chỉ vì đây

là cách rẻ hơn khi nối hệ thống xả với cống thoát ngoài đường. Nhưng

Bill Levitt là một người khá am hiểu tâm lý cộng đồng nên trên những

mẫu quảng cáo năm 1949 ông nói rằng vị trí nhà  bếp như thế  là  lý

tưởng vì “vợ bạn chỉ cần một bước là có thể ra mở cửa”.

      Levitt không ngừng quảng cáo cho kế  hoạch trị giá  50 triệu đô-la của

mình, và  có  thêm hai Levittown nữa được dựng lên ở  Pennsylvania và

New Jersey. Khi những người trẻ  tuổi nhiệt tình đã mệt mỗi với cuộc sống

ồn ào chật chội nơi thành thị, họ đổ về Levittown, và những lời chỉ trích

về các khu dân cư chẳng khác nào những chiếc hộp giống hệt nhau một

cách thiếu cá  tính bắt đầu nổi lên. Tuy nhiên, những người đến đây

thường có  tư tưởng an cư lạc nghiệp và  họ  thường xuyên nâng cấp

thiên đường nhỏ của mình để phục vụ cho những nhu cầu luôn thay

đổi của gia đình. Họ  cũng an tâm nhìn thấy con cháu mình bắt đầu

thích nghi và gắn bó với mảnh đất này.

***

Livittown ngày nay

      Cũng như vùng ngoại ô mà  Lewitt xây dựng, cuộc đời của ông

cũng lắm thăng trầm. Ông kết hôn ba lần, xây hơn 140.000 ngôi nhà,

từng đánh cược 80 đô-la ở Caribean để được một chuyến du lịch dài

hạn cho toàn bộ nhân viên. Ông bán công ty năm 1968 cho ITT với

giá 92 triệu đô-la bằng cổ phiếu, và đi xây nhà khắp nơi trên thế giới.

Nhưng một hiện thực kinh tế đáng buồn là thẩm mỹ về nhà ở thay

đổi, và điều đó cuối cùng đã khiến ông phá sản. Năm 1993, ở tuổi 86,

ông mất tại một bệnh viện do chính mình xây dựng, trong tình trạng

không có tiền trả viện phí cho bản thân.